Donald Trump yargılanacak mı?
21. yüzyılın belki de en fazla tartışılan siyasi figürü olan Donald Trump yargılanacak mı? Trump görevden nasıl alınabilir?
Sözcü'nün haberine göre; ABD Başkanı Donald Trump'ın aşırı sağ gruplara Kongre'ye yürüme çağrısı yapmasının ardından yaşanan olaylar tarihre geçti. Yüzlerce Cumhuriyetçi parti yanlısı ABD Kongresi'ni işgal ederken çıkan olaylarda 5 kişi hayatını kaybetti. Tarihe ‘6 Ocak olayları' olarak geçen hadise sonunda gözler ABD Başkanı Donald Trump'a çevrildi.
YOUTUBE KANALIMA ABONE OLMAK İÇİN TIKLAYIN
Trump çıkan isyan sonrası 20 Ocak'ta görevi devredeceğini açıklarken ülkesinde pek çok kişi halkı isyana teşvik etmekten yargılanması gerektiğini söylüyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi'nden profesör Emre Erdoğan “Bu olaydan sonra Trump'ın arkasında Cumhuriyetçi senatör bulmak kolay değil” ifadelerini kullanarak, şu an senato ve temsilciler meclisinin demokratların kontrolünde olduğunu anımsattı ve Trump'ın işinin artık çok zor olduğunu söyledi.
Emekli Washington Büyükelçisi Faruk Loğoğlu ise Turmp'ın görevi devralmadan önce bile yargılanmasının kendisi için sürpriz olmadığını söylerken yaşananları “ABD tarihi açısından karanlık günler” diye niteledi.
‘EVDEKİ ERZAĞIN DA TAMAMINDAN OLDU’
Altınbaş Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Kasım Han da başta kendi partisi olmak üzere Trump'a sahip çıkacak pek bir kesimin kalmadığı görüşünde. Profesör Han, “Bush Ailesi gibi kuvvetli bir aile Trump'a karşı. Trump işlerin Kongre'nin işgaline kadar gidebileceğini düşünmedi. Şimdi ise yaptığı çağrılar darbe girişimi olarak algılanabiliyor” diyor.
Trump'ın başkan kalabilmek adına aşırı sağ grupları kullandığını fakat işin sonunda amacına ulaşamadığını aktaran Han, “Trump'ın Anadolu tabiriyle, pirince giderken evdeki bulgurdan da olmak değil, evdeki erzağın herhalde tamamından oldu” ifadelerini kullandı.
ʻʻTrump'ın elinde kan var. Dün olanlar hakkında açık olalım. ABD Başkanı destekçilerinden oluşan bir kalabalığı çalınmış seçim gibi bir yalanla tahrik edip, Kongre üyelerine saldırmaları için Kongre binasına gönderdi.
Marc A. Thiessen/Washington Post
‘SORUŞTURMA GEÇİRİR HAPSE ATILMAZ’
Uluslararası İlişkiler alanında çalışmalarıyla tanınan Profesör İlhan Uzgel, Trump'ın olayların azmettiricisi olmaktan dolayı soruşturma geçirmesini beklediğini ancak hapse atılmasını beklemediğini söylüyor.
Uzgel, “Yaptığ şey suç. Başkan Yardımcısı Pence'e baskı yapıyor. Kitle Kongre'yi bastıktan sonra uzun süre sessiz kalıyor.” değerlendirmesinde bulundu. Uzgel, olaylar kontrol edilemez bir noktaya geldikten sonra Başkan'ın göstericilere ‘eve dönün' çağrısını yapmasını ise daha sonra başına gelebilecek büyük bir yasal sıkıntıdan dolayı olduğu görüşünde.
Uzgel, “Muhtemelen uyarıldı ‘bak bunun sonuçları olur seni bağlar’ diye. Parlamentonun çalışmasını ve hukukun işlemesini engellemekten kitleyi galeyana getirmekten ve dört kişinin ölümüne sebep olmaktan dolayı pekala yargılanabilir ama ben bir soruşturma açılmasını bekliyorum. Böyle bir hapis beklemiyorum. Amerika kendi başkanlarını hapse atmıyor” dedi.
İstanbul Üniversitesi'nden Profesör Yaşar Onay, yeni sistemin Trump'ı hapse atmak istiyorsa atabileceğini belirtiyor. Onay, “Trump halkı sakinleştirmeye çalışsa da kan aktı. Eğer kafalarında Trump'ı içeri atmak varsa, mutlaka bir dizayn yapacaklardır. Trump yargılanabilir, halkı kalkışmaya davet etti gerekçesiyle suçlu da bulunabilir. Ceza da alabilir. Ancak bu olmasa bile artık Trump'ın politik kariyeri noktalanmıştır” ifadelerini kullandı.
ʻʻÇarşamba günü Kongre'deki seçilmiş Başkan Biden'ın oylarının sayımını durdurmak isteyen isyancıların ayaklanması korkunçtu. Trump kalabalığı galeyana getirdi, bu hareketle birlikte başkanlığı lekelendi ve gelecekte başkan adaylığı yarışından diskalifiye edildi.
Gary Abernathy/Washington Post
KENDİMİ AFFEDİYORUM!
New York Times'ta yer alan habere göre Trump kendisi ve kendisine yakın olan kişilerin yargılanma riskine karşı ‘özel bir af' çıkarmayı planlıyor.
Gazetenin haberine göre daha önce hiçbir Başkan, kendisi için böyle bir karara imza atmadı. Trump'ın çıkaracağı olası bir affın, hukuki olarak bağlayıcı olup olmayacağı ya da mahkemelerin bunu tanıyıp tanımayacağı soru işaretleri bulunuyor.
New York Times'ın haberinde, Trump'ın bu muhtemel adımının gelecek başkanlar ve adalet sisteminin işlemesi açısından da tehlike yaratacağı belirtildi. Ancak Trump böyle bir adım atsa bile, çıkacak af kararının federal suçları kapsayacağı, eyaletler düzeyindeki suçlamalar ve yargılamaları engelleyemeyeceği düşünülüyor.
ÇOCUKLARINA ÇIKARABİLİR
20 Ocak'ta görevi Biden'a devredecek olan Trump, ardı ardına pek çok isim için af kararları açıklamıştı. Trump 4 yıllık görev süresi boyunca toplamda 94 kişiye ‘Başkanlık özel affı' uyguladı. Trump'ın, görevi devrettikten sonra soruşturma açılma tehlikesine karşı kızı Ivanka, oğlu Donald Trump Jr. ve damadı Jared Kushner için de af çıkarmayı değerlendirdiği vurgulandı.
BAŞKAN NASIL GÖREVDEN ALINABİLİR?
Amerikan Anayasası’nın 25’inci ek maddesi, bir başkan ya da başkan yardımcısının görevini yerine getiremeyecek durumda olması halinde görevden nasıl alınacağına ilişkin süreci belirliyor. Başkan yardımcısı ve kabinedeki çoğunluğunun ”makamının görev, güç ve yetkilerini yerine getirememesi” durumunda başkanı görevden almak için harekete geçebileceğini ve başkan yardımcısının, bu yetkileri derhal üstlenebileceğini öngörüyor.
Bunun için öncelikle başkan yardımcısı ve kabine çoğunluğunun, başkanın görevini yerine getirememe durumuyla ilgili yazılı bir açıklamayı, Senato’nun başkan yardımcısından sonra gelen ikinci en kıdemli üyesine ve Temsilciler Meclisi başkanına sunması gerekiyor.
Başkanın görevlerini yerine getiremez durumda olduğuna ilişkin Kongre kararının, Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üçte iki çoğunluğu tarafından alınması gerekiyor.
Üçte ikilik çoğunluğun sağlanamaması durumunda başkan, yasaya göre makamının güç, görev ve yetkilerini yeniden üstleniyor.
